Toplu İş Sözleşmeleri imzalanıyor, peki nasıl faydalanılır?

Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma Hakkı: Üyelik veya Dayanışma Aidatı Şartı

Toplu iş sözleşmesi (TİS), işyerinde çalışan işçilerin ücret, sosyal haklar ve çalışma koşullarını düzenleyen ve işçi sendikası ile işveren/işveren sendikası arasında imzalanan bağlayıcı bir sözleşmedir. 2025 Kamu Çerçeve Protokokü imza altına alındıktan sonra kurumlarda Toplu İş Sözleşmeleri imzalanmaya başladı.

Kısa süre sonra Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı’nda da toplu iş sözleşmelerinin imzalanması bekleniyor. Ancak, TİS’ten yararlanabilmek, geriye dönük ödemelerden eksiksiz yararlanabilmek için kanunda belirtilen şartların yerine getirilmesi gerekir.

6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu

Madde 39/1: Toplu iş sözleşmesinden, sözleşmenin yapıldığı tarihte veya yürürlük süresi içinde taraf işçi sendikasına üye olanlar yararlanır.

Madde 39/4: Toplu iş sözleşmesinden yararlanmak isteyen, ancak sendikaya üye olmayan işçiler, dayanışma aidatı ödemek şartıyla yararlanabilir.


Anayasa Mahkemesi Kararları (Ör. E:2021/57, K:2023/99): Dayanışma aidatı, sendika üyesi olmayan işçilerin TİS haklarını alabilmesini sağlayan meşru ve anayasal bir mekanizma olarak değerlendirilmiştir.


Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma Yolları

1. Yetkili Sendikaya Üyelik

TİS’ten tam olarak yararlanmanın en doğrudan ve kolay yolu, sözleşmeyi imzalayan yetkili sendikaya üye olmaktır.

Üyelik e-Devlet üzerinden yapılabilir.

Üye olduğunuzda ayrıca dilekçe vermenize gerek yoktur.



2. Dayanışma Aidatı

Sendika üyesi olmak istemeyen, ancak TİS’ten yararlanmak isteyen işçiler, dayanışma aidatı dilekçesi verir.

Dilekçe, işverene ve yetkili sendikaya yazılı olarak iletilir.

Aidat miktarı, sendika tüzüğünde belirlenen aylık sendika aidatı oranına eşittir.

Dayanışma aidatı ödemesi de maaştan kesilerek yapılır.

Örneğin Aile ve Soyal Hizmetler Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığında yetkili sendika Öz Sağlık İş Sendikası olduğundan imzalayacakları toplu sözleşmeden ya üye olarak ya da dayanışma aidatı ödeyerek bunu da kuruma dilekçe vererek yapabilirsiniz. Her iki durumda da Öz Sağlık İş Sendikası tüzüğünde belirtilen bir günlük yevmiye ödenir.

Toplu Sözleşmeler imzalanmadan önce işçilerin bu konuya dikkat etmesi gerekmektedir.