Asgari Ücret Tespit Komisyonunun yapısı işçi aleyhine!

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun toplanmasına yaklaşık bir ay kala, zam tartışmaları yeniden alevlendi. Milyonlarca çalışanın gözü yeni yılda belirlenecek asgari ücrete çevrilmişken, komisyonun yapısına dair itirazlar da giderek artıyor.

Üçlü Danışma Kurulu’ndan Sonuç Çıkmadı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çağrısıyla dün toplanan Üçlü Danışma Kurulu, asgari ücret gündemiyle bir araya geldi ancak somut bir karar alınamadı.

Bakanlık ev sahipliğinde yapılan toplantıya Çalışma Genel Müdürü Mehmet Baş başkanlık etti.

Toplantıya, Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, HAK-İŞ ve DİSK temsilcileri katıldı.

Toplantının ana gündem maddesi, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun yapısı ve işleyişi oldu.

Komisyonun Mevcut Yapısı: 15 Üye, 10 Oy Yeterli

Komisyon halen 15 üyeden oluşuyor:

• 5 üye işçileri temsilen (çoğunlukla TÜRK-İŞ),
• 5 üye işverenleri temsilen (TİSK),
• 5 üye ise hükümeti temsilen (Bakanlık, TÜİK, Hazine ve diğer kurum temsilcileri).

Karar alınabilmesi için 10 oy yeterli.

Ancak yıllardır “oy çokluğu” adı altında yürüyen sistemde, iktidar ve işveren bloğu çoğunluğu elinde tutuyor. Böylece kararlar genellikle 3’te 2 oranında hükümet ve işveren lehine sonuçlanıyor.

Sendikalar Değişiklik İstiyor, Hükümet Sessiz

Sendikalar, mevcut yapının adil olmadığını belirterek “her üç işçi konfederasyonunun da temsil edildiği” bir model talep etti.

Hak-İş daha önce “Almanya modelinin” benimsenmesini önermişti.

Ancak toplantıdan bir sonuç çıkmadı.

TİSK temsilcisi, “Komisyon yapısı mevcut haliyle kalsın, genişleme ya da değişiklik olmasın” derken; Bakanlık yetkilileri sadece “konuya ilişkin çalışma yapılacağını” söylemekle yetindi.

Bir sonraki toplantı için randevu dahi belirlenmedi.

Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, toplantı sonrası yaptığı açıklamada durumu özetledi:

“Hiçbir şey konuşulmayan toplantı 2,5 saat sürdü. Kimsenin ne olduğundan haberi yok. Hükümet tarafı da masaya taleple, öneriyle oturmadı. Bakanlık çalışma yapacakmış, ama ortada hiçbir ilerleme yok.”

Pazarlıksız Duyuru: “Konu ManKenliği” Tepkisi

Ağar ayrıca geçen yıl yaşanan sürece de dikkat çekti.

“Geçen yıl asgari ücret açıklanırken bize rakam söylenmedi. O gün Balıkesir’de bir patlama olmuştu, Bakan oradaydı. ‘Saat 7 gibi dönecek, siz de gelin rakam açıklanacak’ dediler. Israrla sorduk, söylemediler. Kaç lira olduğunu bilmeden açıklamada figüranlık yapmamız istendi.

Faruk Çelik, Müezzinoğlu, Soylu zamanında en azından pazarlık olurdu. Şimdi o da yok. Bizim sözümüzün olmadığı, sonucu önceden belli bir masada artık yer almak istemiyoruz.”

Bakan Işıkhan: “Asgari Ücreti Biz Belirlemiyoruz”

Tüm bu tartışmalar sürerken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, kamuoyunda tepkiyle karşılanan bir açıklama yaptı:

“Asgari ücreti hükümet olarak biz belirlemiyoruz. İşçi, işveren ve kamu temsilcileri ülkenin ekonomik koşullarını değerlendiriyor.”

Ancak bu söz, masadaki gerçek tabloyla çelişiyor. Çünkü:

• Komisyon toplantıları Bakanlık binasında yapılıyor,
• TÜİK verilerini yine hükümet hazırlıyor,
• ve en önemlisi, rakamı bizzat Bakan açıklıyor.

Yani “Biz belirlemiyoruz” derken, belirleyenlerin tamamı hükümetin atadığı temsilciler.

Dolayısıyla bu açıklama, işçi kesiminde “ironik bir savunma” olarak değerlendirildi.

Sonuç: Eşit Görünen Masada Eşitsiz Karar

Komisyonun resmi adı “Asgari Ücret Tespit Komisyonu” olsa da, sendikalar ve işçiler artık bu masayı “Asgari Ücret İlan Komisyonu” olarak tanımlıyor.

İşçi tarafının söz hakkı olmadan, pazarlık yapılmadan belirlenen ücret ilan komisyonu, yalnızca bir formaliteye dönüşmüş durumda.