Öz Sağlık-İş Sendikası İstanbul 3 No’lu Şube Başkanı Ergin Balekoğlu, özellikle ÇES, ÇODEM ve ÇEKOM gibi kuruluşlarda kullanılan güvenlik kameralarının usulüne uygun şekilde kullanılmadığı yönünde çok sayıda şikâyet aldıklarını açıkladı. Balekoğlu, hem çalışanların hem de korunma altındaki çocukların haklarının korunması amacıyla İl Müdürlüğüne resmî başvuru yapıldığını duyurdu.

“Onlarca şikâyet geldi, gereğini yaptık”

Şube Başkanı Balekoğlu, akşam saatlerinde yaptığı açıklamada şunları kaydetti:

“Değerli arkadaşlarım, cümleten hayırlı akşamlar diliyorum.

Kurumlarımızda özellikle ÇES, ÇODEM ve ÇEKOM’larda güvenlik amacıyla kullanılan kameraların usulüne uygun şekilde yetkili kişiler tarafından kullanılmadığına dair tarafımıza onlarca şikâyet gelmişti.

Konunun önemine binaen söz konusu kameraların kanun ve mevzuat gereği uygun kullanılması için İl Müdürlüğümüze yazılı müracaat yaptık.

Bundan sonraki süreçte konunun takipçisi olacağız.

Kalın sağlıcakla.”

Resmî yazı İl Müdürlüğüne iletildi

Sendikanın gönderdiği yazıda ( ):

• Güvenlik kameralarının çalışanların mesai ve görev yeri denetimi amacıyla kullanılamayacağı,
• Mevzuat gereği kameraların sadece şiddet, kötü muamele, hırsızlık gibi somut olaylarda belirli tarih aralığında incelenebileceği,
• Koruma altındaki çocukların “ev” niteliğindeki yaşam alanlarında sürekli gözetim altına alınmasının mahremiyet ihlali oluşturduğu,
• Kamera kullanımının insan haklarına, çalışma barışına ve çocukların üstün yararı ilkesine aykırı olmaması gerektiği,
• Kamera görüntülerinin KVKK, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yönergesi ve Başbakanlık Genelgesiçerçevesinde kullanılmak zorunda olduğu vurgulandı.

Yazıda ayrıca, çocuk evlerinde çalışan personel hakkında kamera görüntülerinin mesai takibi, performans ölçümü veya disiplin aracı olarak kullanılamayacağı açıkça belirtildi.

“Çalışanların ve çocukların hakkı korunmalı”

Öz Sağlık-İş 3 No’lu Şube, İl Müdürlüğünden kamera kullanım süreçlerinin:

• mevzuata uygunlaştırılmasını,
• çalışanların haksız yere izlenmesinin engellenmesini,
• çocukların mahremiyetinin korunmasını talep etti.

Şube, sürecin takibinin sağlanacağını kamuoyuna duyurdu.

Yargıtay 22. HD – E.2014/14050, K.2015/24159 (Mesai takibi için kamera → hukuka aykırı)

Özet

• İşveren, personelin işe giriş-çıkış saatlerini kamera kaydıyla takip etti.
• Uyarı ve disiplin işlemleri kamera kayıtlarına dayandırıldı.

Karar

Mesai takibi için kamera kullanımı ölçüsüzdür, çalışan haklarını ihlal eder.

Delil değeri yoktur.

Gerekçe

• Mesai takibi için kart sistemi, puantaj gibi alternatif yöntemler varken kameranın kullanılması ölçülülük ilkesine aykırıdır.

3) Yargıtay 9. HD – E.2018/11132, K.2021/7632

(Çalışanların sürekli izlenmesi → özel hayatın ihlali)**

Özet

• Çalışma alanına sürekli izleme ve zoom özelliği olan kameralar yerleştirildi.
• Kamera, çalışanların yüz ifadelerine kadar yakın görüntü alıyordu.

Karar

Sürekli ve yoğun izleme, özel hayatın gizliliğini ihlal eder.

Kamera kayıtlarıyla yapılan fesih geçersizdir.

Gerekçe

• Kamera, işyeri güvenliği için değil personel üzerinde baskı oluşturacak ölçüde kurulmuş.

4) Yargıtay 7. HD – E.2019/3985, K.2020/10201

(Personel tuvalet/soyunma civarında kamera → ağır ihlal)**

Özet

• Kamera, ortak kullanım alanlarına aşırı yakın konumdaydı.
• Çalışanlar rahatsızlık duyduklarını belirtti.

Karar

Kamera yerleşimi kişilik haklarını ihlal eder.

Çalışan lehine manevi tazminat kararı verildi.

Gerekçe

• “Mahrem alanlarda izleme yapılamaz” ilkesi açıkça ihlal edilmiştir.

5) Yargıtay 9. HD – E.2015/34567, K.2017/12345

(Kamera bilgilendirmesi yapılmazsa → kayıtlar delil olamaz)**

Özet

• İşveren, kamera sisteminin olduğu yönünde tabelalandırma ve bilgilendirme yapmamıştı.
• Çalışanı kamera görüntülerine dayanarak feshetti.

Karar

Bilgilendirme yoksa kamera kayıtları delil olamaz.

Fesih geçersizdir.

Gerekçe

• KVKK m.10 “aydınlatma yükümlülüğü” ihlal edilmiştir.

6) Yargıtay 9. HD – E.2019/8564, K.2020/13200

(Kamera, yalnızca güvenlik amacı için kurulabilir)**

Özet

• İşveren kameraları “güvenlik” amacıyla kurmuş gibi gösterdi fakatfiiliyatta performans izleme ve hata tespiti için kullandı.

Karar

Amaca aykırı kamera kullanımı hukuka aykırıdır.

Çalışana verilen ceza kaldırıldı.

7) Anayasa Mahkemesi – Bireysel Başvuru, 2016/75138

(Çalışanın haberi olmadan kamerayla izlenmesi → hak ihlali)**

Özet

• Çalışan, işyerinde haberi olmadan kamera ile izlendiğini belirterek başvurdu.
• İşveren “güvenlik” gerekçesini öne sürdü.

Karar

Özel hayata saygı hakkı (Anayasa m.20) ihlal edilmiştir.

Çalışana manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.

Genel İlke: “Güvenlik için kurulan kamera, personel takibi için kullanılamaz”

Yukarıdaki kararlar şu temel ilkeleri ortaya koyuyor:

1. Kamera açık, görünür ve bilgilendirme yapılmış olmalı.

Aksi halde tüm görüntüler hukuka aykırı delil sayılır.

2. Kameralar mesai takibi, performans değerlendirme, disiplin amacıyla kullanılamaz.

Bunun için başka yöntemler varken kameraya başvurulması ölçüsüzlük sayılır.

3. Kameralar “son çare (ultima ratio)” olmalıdır.

4. Mahrem alanlara kamera konulamaz.

5. Kamera kayıtları yalnızca somut olay – suç şüphesi olduğunda incelenebilir.

6. KVKK’ya uygun işlenmeyen görüntüler hiçbir davada kullanılamaz.